Tiếp tục Phiên họp thứ 25, sáng 25/8, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự án Luật Đất đai (sửa đổi).
 |
| Toàn cảnh phiên họp sáng 25/8. |
Báo cáo một số vấn đề lớn tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) tại phiên họp, Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh nêu rõ 12 nội dung lớn xin ý kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội, trong đó có nội dung về cơ chế xử lý đối với trường hợp thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất không đạt được 100%.
Theo Chủ nhiệm Vũ Hồng Thanh, nội dung này còn có 02 loại ý kiến.
Loại ý kiến thứ nhất: Giữ như dự thảo Luật trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 5. Việc chủ đầu tư thỏa thuận với người sử dụng đất để có đất thực hiện dự án là thỏa thuận mang tính dân sự, việc Nhà nước can thiệp bằng biện pháp thu hồi đất đối với các trường hợp không thỏa thuận được thì không phù hợp, dễ dẫn tới khiếu kiện. Để đảm bảo việc thỏa thuận nhận chuyển quyền sử dụng đất thành công, nhà đầu tư cần phải tính toán về quy mô, địa điểm thực hiện dự án cho phù hợp.
Loại ý kiến thứ hai: Tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, dự thảo Luật bổ sung quy định tại khoản 7 Điều 127 quy định mang tính nguyên tắc: Nhà nước thu hồi đất đối với phần diện tích còn lại của dự án chưa thỏa thuận được để giao đất, cho thuê đất cho nhà đầu tư không đấu giá quyền sử dụng đất, không đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất trong các trường hợp sau: (1) Nhà đầu tư thực hiện dự án thông qua hình thức thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất đã thỏa thuận được với từ 80% số người sử dụng đất trở lên và 80% diện tích đất thực hiện dự án trở lên mà không tiếp tục thỏa thuận được. (2) Nhà đầu tư đang có quyền sử dụng một phần diện tích đất thực hiện dự án và đã thỏa thuận được với từ 80% số người sử dụng đất và 80% diện tích đất trở lên đối với phần diện tích đất còn lại mà không tiếp tục thỏa thuận được. Đồng thời, giao Chính phủ quy định chi tiết các nội dung có liên quan. Quy định này sẽ góp phần tháo gỡ khó khăn trên thực tế triển khai cơ chế thỏa thuận để nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất do không thể thỏa thuận hết diện tích.
Cho ý kiến tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách Lê Quang Mạnh cho rằng nên thực hiện theo phương án 2. Bởi thực tiễn, trong rất nhiều dự án thì đa số các hộ dân chấp nhận mức đền bù nhưng còn một số lượng nhỏ các hộ dân không chấp nhận mức đưa ra của chủ đầu tư. Trong trường hợp này, nếu vẫn áp dụng nguyên tắc thỏa thuận thì nhà đầu tư phải đáp ứng được các “yêu sách” của những người còn lại, việc này sẽ ảnh hưởng đến tiến độ chung của quá trình phát triển các đô thị. “Kinh nghiệm, thực tiễn của cá nhân ở địa phương, tôi thấy số lượng các dự án này rất nhiều chứ không phải ít” – ông nói, đồng thời, phản ánh thực tiễn không chỉ có những người dân thuần túy sống trên mảnh đất đó mà có thể có các nhà đầu cơ mua trước rồi ép thoả thuận với nhà đầu tư ở mức cao hơn. Do đó, theo ông, để hài hòa lợi ích người dân, doanh nghiệp, nhà nước thì theo phương án 2; song đề nghị bổ sung nguyên tắc về mức đền bù đối với những hộ còn lại tương đương với bình quân chung đã được đa số người dân chấp nhận.
Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga phân tích, có hai cơ chế thu hồi đất. Cơ chế thứ nhất là thu hồi bằng con đường hành chính, cơ chế thứ hai bằng con đường thỏa thuận, tức là một bên hành chính, một bên dân sự. Do đó, đề nghị không đưa thêm cơ chế thứ ba “đầu dân sự, đuôi hành chính” – nhà đầu tư đã thu hồi được 80% thì phần còn lại 20% nhà nước đứng ra thu hồi. “Chúng tôi đề nghị thỏa thuận theo cơ chế thỏa thuận hoàn toàn, hành chính theo cơ chế hành chính hoàn toàn. Còn nếu đầu dân sự, đuôi hành chính thì sẽ không đảm bảo quyền và xảy ra khiếu kiện” – bà Lê Thị Nga nêu quan điểm.
 |
| Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu tại phiên họp. |
Cho ý kiến tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đánh giá dự thảo luật đã có bước tiến rất dài, nhiều vấn đề lớn được tập trung giải quyết. Nhấn mạnh tinh thần kiến tạo phát triển từ luật đặc biệt này, Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Ủy ban Kinh tế và các Ủy ban khác của Quốc hội quan tâm hơn nữa để hoàn thiện dự thảo luật.
Về cơ chế xử lý đối với trường hợp thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất không đạt được 100%, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ lưu ý, việc chủ đầu tư thỏa thuận với người sử dụng đất để có đất thực hiện dự án là thỏa thuận mang tính dân sự, việc Nhà nước can thiệp bằng biện pháp thu hồi đất đối với các trường hợp không thỏa thuận được là không phù hợp.
Nhắc lại đây là vấn đề đã được Đảng đoàn Quốc hội thảo luận rất kỹ, đã báo cáo với các cơ quan chức năng có thẩm quyền, báo cáo Trung ương nhưng không được chấp nhận, Chủ tịch Quốc hội yêu cầu thực hiện nghiêm theo kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Mặt khác, bày tỏ đồng ý nên có hỗ trợ nhà đầu tư nhưng theo Chủ tịch Quốc hội, cần hỗ trợ theo cơ chế dân chủ cơ sở. Trong những trường hợp như vậy thì cấp ủy, chính quyền địa phương, các tổ chức chính trị xã hội cùng với nhà đầu tư bàn bạc, tháo gỡ những vướng mắc, tâm tư, tình cảm, nguyện vọng… của người dân trong khuôn khổ chính sách chung của Nhà nước. Nhà đầu tư từ đầu phải có khung thỏa thuận với cấp uỷ, chính quyền, địa phương. “Đôi khi người dân không thông một vấn đề gì đó thì có giáo dục, có thuyết phục, tạo điều kiện về sinh kế để thực hiện những khu tái định cư… chứ không phải là giải pháp về hành chính” – Chủ tịch Quốc hội nói./.