Chân dung Cụ Lân Thị Hò – mẹ Anh hùng LLVT Kim Đồng (ảnh chụp năm 1962)

* Nhà nhiếp ảnh kỳ cựu của báo Nhân Dân – Vũ Quang Huy – tác giả bức ảnh kể:
Năm 1962, ông đang là phóng viên báo Thiếu niên Tiền phong lên Cao Bằng công tác. Chuyến đi có đích hướng đến là Trường cấp hai Trường Hà – Hà Quảng – Cao Bằng, đồng thời đến với Hang Pác Bó lịch sử. Thế rồi vui chuyện trong chuyến đi viếng mộ Kim Đồng, cơ hội và sự lọ mọ đã cho ông cơ may đặt chân đến nhà riêng thăm mẹ của người anh hùng nhỏ tuổi.
Buổi sáng miền núi, người dân dậy muộn. Khi ông đến, người mẹ còn đương ngủ. Vào nhà, trong ánh sáng mờ mờ, ông đã sẵn sàng nháy đèn. Người mẹ vừa ngủ dậy, chỉ nhờ trẻ con trong xóm nói mới biết là có đoàn khách đến thăm. Ngôn ngữ bất đồng nên cũng không nói được gì nhiều. Hầu như không cần bố trí, sắp đặt, chỉnh sửa trang phục, ông chụp luôn.
Máy Kiev, phim Orwo của Đức, đèn Traika của Nga ánh sáng yếu, ông chỉ lấy được khuôn mặt. Chụp sáu kiểu, kiểu để đầu trần, kiểu quấn khăn, kiểu với bọn trẻ… Trong ảnh này, chung quanh đen cả, sáng bừng là khuôn mặt mẹ, hiền hậu, chất phác. Mẹ đội khăn đen, những nếp nhăn lẫn với tóc bạc trên vầng trán, trên má, đuôi mắt, dưới cằm… Đó là mẹ Lân Thị Hò – mẹ của người anh hùng Kim Đồng. Năm 1997, anh Kim Đồng được Nhà nước truy phong danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân.

Bức ảnh đoạt giải B năm 1968 trong cuộc thi do Hội Nghệ sỹ nhiếp ảnh Việt Nam phối hợp Hội Nhà báo Việt Nam phối hợp tổ chức. Giải thưởng chỉ là một Giấy chứng nhận, không có hiện kim gì cả, “nhưng tôi được một nhân vật lịch sử đặc biệt, mà lúc đó tôi chưa nghĩ sẽ phải tiếp tục đề tài này”- ông kể.

* Nguồn: Báo Nhân dân

PHƯƠNG HOA/ĐS GDNN