CHIẾN KHU XƯA – BẢN HÙNG CA

Nhà báo PHẠM QUỐC TOÀN

Nhóm “Tứ hùng + 1” tại phường Vũng Tàu & phường Tam Thắng, Tp. HCM bao gồm các Cựu chiến binh (CCB) Triêu Dương, Phạm Văn Khóa, các nhà giáo Chữ Văn Lịch, Lê Văn Phúc, Nguyễn Ngọc Nguyễn, với sự tiếp lửa … xăng xe của nhà giáo CCB Nguyễn Đức Lạc đã tổ chức chuyến về chiến khu xưa – bản hùng ca bất diệt, nhân kỷ niệm 78 năm ngày Thương binh Liệt sĩ, 80 năm Cách mạng tháng Tám, Quốc khánh 2-9. Vùng căn cứ sư đoàn 7, sư đoàn quân chủ lực Đông Nam bộ, khu căn cứ Bộ Chỉ huy Miền trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước là địa chỉ đỏ về nguồn. Bao kỷ niệm của một thời hào hùng, chiến đấu và hy sinh dội về trong ký ức những người đã vào tuổi ngoài thất thập.

TỪ ĐÀI CHIẾN THẮNG MẶT TRẬN TÀU Ô

Nắng đẹp, những giọt nắng vàng màu mật ong trải dài trên tán lá rừng cao su xanh mướt đã đến mùa cạo mủ. Thi thoảng làn gió đung đưa, mưa nhẹ, chỉ là mưa dám mây do ảnh hưởng của dải hội tụ nhiết đới. Chúng tôi gặp CCB Phạm Hải Hồng, nguyên cán bộ tuyên huấn sư đoàn 7; hai CCB Nguyễn Bá Hoài, Đại tá nguyên sư đoàn phó và CCB Lê Duy Lộc, thượng úy, cán bộ ban Thông tin sư đoàn ngụ tại phường Tân Khánh, Tp. HCM. Cựu Sư phó Nguyễn Bá Hoài, giọng nói xứ Nghệ:

– Gặp bạn, Phạm Hải Hồng đưa chai rượu gạo tự nấu đặt lên bàn. CCB và nhà giáo cao tuổi bày cỗ “chén tạc chén thù”. Địa bàn Bình Dương, Bình Phước (cũ) có hơn 300 CCB sư đoàn 7 nhưng nay chỉ còn gần 200 người là tương đối khỏe mạnh có thể đi đây đi đó, còn lại hoặc đã từ trần hoặc bệnh tật khó di chuyển đường xa.

Phạm Hải Hồng bổ sung thêm tư liệu:

– Sư đoàn 7 thành lập ngày 13-6-1966, thời điểm cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước bước vào giai đoạn quyết liệt, Mỹ ào ạt đổ quân vào miền Nam. Kỷ niệm 59 năm ngày thành lập sư đoàn, dù rất muốn, nhiều CCB đã không thể trở lại chiến trường xưa, điện thoại cho nhau suốt cả tuần. Nhà tôi đủ rộng đón một trung đội bạn hữu, hát hò thâu đêm, còn vui được là vui.

Phạm Văn Khóa, Phạm Hải Hồng dẫn các đồng đội, nhà báo, nhà giáo viếng đài Chiến thắng Tàu Ô – xóm Ruộng, bia ghi danh các anh hùng Liệt sỹ. Trong một lần, Phạm Văn Khóa cùng phân đội 5 người được giao nhiệm vụ chốt chặn ở xóm Ruộng Tàu Ô. Đạn bắn xối xả 3 trong số 5 người nằm cạnh Phạm Văn Khóa hy sinh, tay vẫn không rời cò súng. Phạm Văn Khóa và đồng đội còn lại bắn đến viên đạn cuối cùng, bi đạn địch xuyên đùi, thành thương binh. Là người trong cuộc, các anh thuộc lòng lịch sử những năm tháng vào sinh ra tử đánh giặc :

– Ngày 1-4-1972, Quân Giải phóng mở chiến dịch Nguyễn Huệ. Khu vực Tàu Ô, Tân Khai, Hớn Quản trở thành chiến lũy án ngữ đường 13 để quân ta phát triển xuống vùng trung tuyến, chặn địch tiến ra vùng giải phóng. Tàu Ô là khu vực “chốt cứng – chặn đứng” giữa ta và địch. Dưới mưa bom bão đạn, hơn 1000 cán bộ chiến sỹ sư đoàn 7 anh dũng hy sinh. Kẻ địch dã man sát hại hơn 5000 đồng bào.

Phạm Hải Hồng, người con của quê hương Tùng Ảnh, bến Tam Soa – Hà Tĩnh hướng đẫn chúng tôi đến thăm các địa danh nổi tiếng trên đường 13, tiếp lời:

– Chiến thắng mặt trận Tàu Ô là bản hùng ca đường 13. Các trung đoàn bộ binh tổ chức trận địa phòng ngữ vững chắc. Đường 13 dài 130 km từ biên giới Campuchia xuyên qua Bình Long về Thủ Dầu Một hướng Sài Gòn. Các sư đoàn 5, 7, 9 và bộ đội địa phương tham gia chiến dịch Nguyễn Huệ góp phần đánh gục ý chí xâm lược của kẻ thù, buộc chúng ngồi vào bàn đàm phán chấm dứt chiến tranh. Gần 150 ngày đêm sư đoàn 7 tổ chức 800 trận đánh lớn nhỏ, tiêu diệt hơn 8000 tên địch, bắt sống hơn 200 tên, phá hủy gần 120 máy bay, hơn 200 xe các loại, hơn 100 khẩu pháo, 20 hầm đạn, buộc địch tháo chạy khỏi Tàu Ô, quân ta thắng về mọi mặt.

BỘ CHI HUY MIỀN

Từ Đài Chiến thắng Tàu Ô, nghĩa trang liệt sỹ Bình Long, chúng tôi đến căn cứ Tà Thiết. Đây là căn cứ Bộ chỉ huy Miền, cơ quan đầu não của các chiến dịch lớn từ năm 1973 đến năm 1975. Từ hầm căn cứ của Bí thư Trung ương Cục Phạm Hùng, các tướng lĩnh Trần Văn Trà, Lê Đức Anh, Nguyễn Thị Định … Tà Thiết là điểm cuối của đường Hồ Chí Minh huyền thoại, nơi tiếp nhận súng đạn, quân trang quân dụng, lương thực, binh lực từ hậu phương lớn chi viện cho tiền tuyến. Tà Thiết nằm sát khu dân cư, sự kết hợp nhuần nhuyễn của sức mạnh lòng dân. Đầu tháng 4 năm 1975, Tà Thiết là nơi phát lệnh mở màn chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, giải phóng miền Nam thống nhất đất nước.

Chúng tôi vào sâu trong căn cứ, thăm các hầm chỉ huy, khảo sát hệ thống bếp Hoàng Cầm, huyền thoại để tránh sự phát hiện của máy bay và lực lương thám báo địch; đến dưới các tán cây rừng cổ thụ, nghe huyền thoại về bóng cây Kơ Nia, loài cây khiến bao người thương nhớ. Lời ca bóng cây Kơ Nia của nhạc sỹ Phan Huỳnh Điểu như vang vọng núi rừng Tà Thiết: Trời sáng em lên rẫy/ Thấy bóng cây Ko nia/ Bóng ngã trên ngực em/ Về nhớ anh không ngủ…

***

Về nguồn, tại Đài chiến thắng Tàu Ô, nhà giáo cao tuổi, Tiến sĩ toán học Lê Văn Phúc, nhà giáo chuyên văn cao tuổi Chử Văn Lịch bước vào ngưỡng tuổi 75, họ càng trân trọng quá khứ, từ quá khứ để dõi vào tương lai:

– Người đời tổng kết, nếu anh bắn vào quá khứ bằng súng lục thì tương lai sẽ bắn vào anh bằng đại bác. Sự hy sinh máu xương của bao chiến sĩ, đồng bào càng phải được khắc cốt ghi tâm trong lòng dân tộc, các thế hệ người Việt Nam.

Nhà giáo Chử Văn Lịch, Lê Văn Phúc điện thoại cho nhà thơ Bằng Việt luận bài thơ ông viết năm 1967 tựa đề “Trở lại trái tim mình”, về ý nghĩa sâu xa đoạn kết nói về những người con nước Việt không bao giờ quên quá khứ, quá khứ tạo cho ta sức mạnh để “thêm sức đi xa”. Bằng Việt viết: Trong mỗi ba lô quàng vai/ Đều cất giữ kho tàng chưa mở hết/ Như Hà Nội mười năm tôi đã biết/ Sớm hôm nay vẫn lạ nét ban đầu/ Sông Hồng ơi! Dông bão chẳng thay màu/ Rùa thần thoại vẫn nhô lưng đội tháp/ Chùa Một Cột đổ trên đầu giặc Pháp/ Lại nở xòe trọn vẹn đóa hoa sen … Dù Hà Nội mười năm, hai mươi năm kháng chiến/ Hà Nội vẫn rèn sắt thép lòng tin/ Dù quân thù bắn phá cuồng điên/ Tim ta đó vẫn nguyên lành Hà Nội/ Ôi trái tim nóng hổi/ Tôi về đây là thêm sức đi xa.

Đón bạn về nguồn và lúc chia tay hẹn sớm trở lại, Phạm Hải Hồng đọc tùy bút chính luận do ông viết ngày 30-4-2025, kỷ niệm nửa thế kỷ giải phóng Sài Gòn và miền Nam, đất nước thống nhất: “50 năm biết bao nhiêu tình, người lính sư đoàn 7 cùng các đơn vị bạn tiếp quản dinh Độc Lập ngày 30-4-1975. Và sau đó, năm 1979, người lính sư đoàn 7 cùng các binh đoàn tại tiến vào đất bạn cứu nhân dân Campuchia khỏi họa diệt bọn diệt chủng Pôn Pốt. Chính chúng tôi, người lính chiến đại đội 10 tiểu đoàn 2, sư đoàn 7 tiếp quản Hoàng cung Norodom Sihanouk. Đời người lính chiến chức vụ không lớn, cấp hàm không cao mà được góp phần giải phóng Sài Gòn và sau đó là Phnôm Pênh. Vinh dự lớn lắm. Nhưng vinh dự và niềm tự hào này trước hết thuộc về hàng triệu đồng đội và đồng bào đã ngã xuống suốt những năm dài chiến trận, trong đó có chiến trận Tàu Ô – đường 13 anh hùng…”

Sau năm 1980, trở về với cuộc đời thường, CCB Phạm Hải Hồng với sự giúp sức của đồng đội sư đoàn 7, ông trở thành một trong những doanh nhân CCB gương mẫu vươn lên trong gian khó, xây dựng nên cơ đồ, tạo việc làm cho hàng trăm người lao động. Cơ ngơi của doanh nhân Phạm Hải Hồng và các con cháu hôm nay thật đáng nể. Nhà xưởng tọa lạc trên diện tích hàng chục ha, doanh thu hàng năm đạt nhiều tỷ đồng, làm tròn nghĩa vụ với nhà nước, tham gia nhiều hoạt động thiện nguyện, hỗ trợ đồng đội và người có hoàn cảnh khó khăn.

Chúng tôi tạm biệt Tà Thiết, Đài Chiến thắng Tàu Ô, nghĩa trang liệt sỹ Bình Long lúc chiều muộn. Trận mưa rừng đổ xuống chốc lát rồi tạnh ráo ngay. Mặt trời đỏ ối lặn dần phía rừng đại ngàn buông những giọi nắng nhẹ cuối cùng. Rừng cao su miền Đông lấp lánh những hạt mưa đọng lại trên kẽ lá. Niềm tự hào to lớn, 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2-9; hướng tới 60 năm ngày truyền thống sư đoàn 7, như thêm sự bừng tỉnh trong tim.

Không có Cách mạng tháng Tám thì không có 9 năm kháng chiến chống Pháp và ngày Đại thắng 30-4 hạ gục chủ nghĩa thực dân mới Hoa Kỳ. Trước anh linh các anh hùng – liệt sĩ đã anh dũng ngã xuống, nhiều CCB sư đoàn 7 hôm nay khi đã trở về với cuộc sống đời thường trên mọi miền đất nước, luôn tỏa sáng phẩm chất anh bộ đội Cụ Hồ, sống đẹp – sống tử tế – luôn tận tâm, tận hiến với quê hương, đất nước!

Chúng tôi về nguồn, như nhà thơ Bằng Việt nhắc mình, nhắc mọi người : Ôi trái tim nóng hổi. Tôi về đây là thêm sức đi xa …