THÌ THẦM NGÀY KHAI TRƯỜNG
Đại tá, nhà báo TRẦN THẾ TUYỂN
Lễ khai giảng” kép “ năm học mới ( 2025-2026) vừa xong, tôi đề nghị thầy hiệu phó Nguyễn Trung Hiếu hướng dẫn chúng tôi thăm phòng truyền thống của nhà trường.
Khai giảng” kép “ bởi năm nay theo kế hoạch của trên, các cơ sở giáo dục, đào tạo cả nước chỉ dành thời gian ngắn tổng kết năm học cũ; còn lại tập trung “ dự trực tuyến “ lễ kỷ niệm 80 năm ngày truyền thống của ngành giáo dục VN và khai giảng năm học mới với sự có mặt của TBT và hầu hết các vị lãnh đạo chủ chốt của Đảng và nhà nước. Có dịp sẽ bàn luận sau về sự kiện “kép “này.
Cùng chúng tôi thăm phòng truyền thống có các thầy cô giáo và các bạn học sinh- những nam thanh nữ tú đại diện cho sức sống mới ở vùng đất Anh hùng miền chân sóng này.
Phòng truyền thống không rộng cũng không mấy lộng lẫy nhưng đầy đủ, ấm áp mang nặng tính sử thi. Tôi lướt qua các không gian kể về sự tích 65 năm xây dựng và trưởng thành của ngôi trường được cho là “ nhất nhì “ vùng đất Sơn Nam Hạ xưa và dừng lại ở phần giới thiệu chân dung các liệt sĩ – đó là các cựu học sinh của nhà trường đã hy sinh trong các cuộc kháng chiến thần thánh của dân tộc .
Trước các em học sinh – chủ nhân tương lai của đất nước, tôi đã chia sẻ những năm tháng đầu tiên xây dựng nên ngôi trường này mà chúng tôi là người trong cuộc . Trước di ảnh của liệt sĩ Vũ Viết Vô ( quê Hải Thanh ) khoá 1967-1970, tôi đã kể cho mọi người nghe về người bạn học thân thiết, người đồng đội chí cốt của mình. Thời học dưới mái trường này, Vũ Viết Vô là học sinh giỏi toàn diện, nhất là môn toán. Chúng tôi cùng mơ ước về sảnh đường đại học khi rời ngôi trường cấp 3 thân yêu này. Tôi nhớ tháng 9 năm 1969, đúng 9 giờ 9 phút trên sân trường này, nhà trường tổ chức lễ truy điệu Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đúng như nhà thơ Tố Hữu viết : Đời tuôn nước mắt, trời tuôn mưa “. Không chỉ có chúng tôi khóc mà các thầy cô đều khóc vì thương nhớ Bác. Người nhỏ thó chưa đầy 40 kg, tan lễ truy điệu, Vô kéo tôi ra bảo: “ Tình hình này chúng mình viết đơn nhập ngũ vào Miền Nam chiến đấu nhé ?” . Ấy là lúc cuộc chiến tranh chống Mỹ đang diễn ra quyết liệt trên cả hai miền Nam Bắc. Ấp ủ ước mơ, sau tết nguyên đán năm ấy, chúng tôi viết đơn tình nguyện vào bộ đội. Chỉ còn ít ngày nữa thi tốt nghiệp, chúng tôi chia tay thầy cô và các bạn nhập ngũ. Sau ít tháng huấn luyện ở Nho Quan ( Ninh Bình ) chúng tôi vượt Trường Sơn vào Miền Đông Nam Bộ. Đầu năm 1971 đơn vị đến Rừng Suối Dù nằm cạnh biên giới VN- CPC. Gần 4 tháng hành quân bộ “ xẻ dọc Trường Sơn “, hầu hết chúng tôi bị sốt rét rừng. Người vốn nhỏ thó, lại đảm nhiệm trách nhiệm cán bộ tiểu đội, chúng tôi phải mang vác vũ khí trang bị thay đồng đội bị sốt rét. Có khi chúng tôi mang vác gần 50 kg hơn cả trọng lượng cơ thể mình.
Tôi nhớ mãi đêm cuối cùng chúng tôi chia tay nhau. Vũ Viết Vô bổ sung về Trung đoàn 174 chuẩn bị đánh Sanun. Còn tôi ở lại làm văn thư tiểu đoàn 31. Như điềm báo trước, đêm ấy chúng tôi không ngủ. Vô kể nhiều kỷ niệm về quê hương và lớp 10 A của chúng tôi. Câu chuyện phần lớn nhắc đến mẹ và những người bạn gái…
Tôi không ngờ đó là đêm cuối cùng của chúng tôi. Hôm sau tôi nghe tin Vô hy sinh tại đồi Ka rest trên đường về đơn vị mới.
55 năm năm sau, tôi là cựu chiến binh bước vào tuổi “ xưa nay hiếm”, cơ may có dịp về dự khai giảng năm học mới.
“Gặp lại “ Vũ Viết Vô trong phòng truyền thống của nhà trường. Vô vẫn như xưa . Nụ cười của chàng trai chưa đầy 20 tuổi cách nay hơn nửa thế kỷ làm tôi sống lại bao kỷ niệm.
Không biết tôi đã nói gì với cô hiệu trưởng – NGUT Nguyễn Thị Dung ; đặc biệt thế hệ nối tiếp về Vô và những người cùng thời với mình. Chỉ nhận ra trong đôi mắt thơ ngây trong trắng của các em những giọt nước mắt .
Con người là sản phẩm xã hội . Xã hội nào con người nấy. Thế hệ học trò hôm nay không áp lực do chiến tranh như thời chúng tôi, nhưng khó khăn thách thức không kém. Cuộc cách mạng “ sắp xếp lại giang sơn “ hiện hữu là thách thức lớn đòi hỏi ý chí và bản lĩnh của người đương thời trên con đường tiến vào kỷ nguyên mới.
Chúng tôi tin tưởng và gửi gắm niềm tin vào các bạn . Tôi thì thầm với Vũ Viết Vô và các liệt sĩ đồng môn, đồng đội như thế ./.
HH, 5-9-2025
TTT